Mratt Podcast

ရှီကျင့်ဖျင် လူမြင်ကွင်းကနေ ပျောက်နေတဲ့အပေါ် မီဒီယာတွေက ကောက်ယူမှန်းဆချက်အမျိုးမျိုး ပြောခဲ့ပေမဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့တရက်ကပဲ လူရှေ့ကို ပြန်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ BRICs အစည်းအဝေးပွဲကို မတက်တာနဲ့ ဒီမတိုင်ခင် ဖခင်ဖြစ်တဲ့ ရှီကျုံ့ရွှင်းနာမည်နဲ့ ခန်းမကိစ္စ၊ ဗဟိုစစ်ကော်မရှင်ထဲက ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ ရှင်းခံရတဲ့ကိစ္စတွေကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံရေးဟာ အတွင်းကြိတ် မုန်တိုင်းထန်နေပြီလားဆိုတဲ့ ယူဆချက်တွေရှိနေပါတယ်။ 

နိုင်ငံတကာက မလွတ်လပ်ဘူး၊ တရားမျှတမှု မရှိဘူးလို့ ဘယ်လောက်ပဲ ပြောပြော၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိဘူး၊ စစ်ကောင်စီအတွက် အသက်ဆက်ရေးပဲလို့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ဘယ်လောက်ပြောပြော စစ်ကောင်စီကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြစ်အောင်လုပ်မှာကို မြင်နေရပါတယ်။ တကယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လာခဲ့ပြီးတော့ စစ်ကောင်စီဟာ သူလက်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့ မြို့တွေထဲက တချို့ကိုလည်း ပြန်သိမ်းလာနိုင်ခဲ့ရင် အခြေအနေတွေ တမျိုး တဖုံ ပြောင်းလဲသွားမလား။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ကတော့ နုတ်မထွက်ဘူးလို့ ကြေညာထားပါတယ်။ ထိုင်းနဲ့ ကမ္ဘောဒီယားကြားက နယ်စပ်အရေး အရှုပ်အထွေး၊ ဟွန်ဆန်ဆိုတာ ဘယ်လိုလူလဲ၊ အသံဖိုင်ပေါက်ကြားမှု နောက်ကွယ်က မကြေနပ်ချက်တွေနဲ့ နောက်ဆုံးရ ထိုင်းနိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။

အမေရိကန်ပါဝင်လာချိန်မှာ အစ္စရေး-အီရန် စစ်ပွဲက ဘယ်လိုပုံစံမျိုး ဖြစ်သွားနိုင်သလဲဆိုတာကို စစ်ရေးလေ့လာသူတွေ သုံးသပ်နေကြပြီးတော့ အခြေအနေ ၄ မျိုး ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အမေရိကန် ပါဝင်မှု နောက်ဆုံးရ အချက်အလက်တွေနဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေအလားအလာတွေကို လေ့လာကြည့်ကြရမှာပါ။

ဒီနေ့တော့ အစ္စရေး-အီရန် နောက်ဆုံးရ သတင်းအချက်အလက်တွေနဲ့ ဇွန် ၁၃ ရက်နေ့ကတည်းက အမေရိကန် စစ်တပ်တွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှု၊ အစ္စရေးက ဘာကြောင့် အမေရိကန်ကို အကူအညီလိုရသလဲ၊ ဒီစစ်ပွဲမှာ အမေရိကန် ပါဝင်လာနိုင်ချေရှိသလားဆိုတာတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။

အစောပိုင်းမှာတော့ အစ္စရေးဟာ အီရန်အနေနဲ့ နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်လာမှာကို ဟန့်တားလိုတာကြောင့် တိုက်ခိုက်မှုကို လုပ်ရတာလို့ ဆိုထားပေမဲ့ ခုတော့ လေသံပြောင်းလာတာ တွေ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒါကတော့ အီရန်အစိုးရ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်လို့ ပြောလာတာပါ။ ဒါ ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား။ အစ္စရေး အီရန် စစ်ပွဲ နောက်ဆုံးအခြေအနေနဲ့ အလီ ခါမေနီအကြောင်းကို နားဆင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အကြောင်းရင်းကတော့ One Big Beautiful Bill လို့ နာမည်ပေးထားတဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ အခွန်ဆိုင်ရာ ဥပဒေမူကြမ်းကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဥပဒေမူကြမ်းအပြင် နောက်ထပ် စိတ်ဝင်စားစရာ နောက်ကွယ်က ဇာတ်လမ်းတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ ဒီနေ့တော့ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးလူနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံရဲ့ ခေါင်းဆောင်ကြားက အကွဲအပြဲဇာတ်လမ်းကို ဖြစ်လာစေခဲ့တဲ့အကြောင်းရင်းတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။

အမေရိကန်အနေနဲ့ ဒီစစ်ပွဲမှာ မပါဘူးလို့ ငြင်းထားပေမဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကတော့ အီရန်အနေနဲ့ သဘောတူညီမှုလုပ်ဖို့အတွက် “အရမ်းကြီး နောက်မကျသေးပါဘူး” ဆိုပြီး ပြောထားပါတယ်။ လက်ရှိ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ နျူကလီးယားသဘောတူညီမှုကို အီရန်အနေနဲ့ လက်ခံလိုက်ရင်တော့ အစ္စရေး-အီရန် စစ်ပွဲရဲ့ အခြေအနေက တမျိုးပြောင်းသွားနိုင်မလား။

အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးပြောသွားခဲ့တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှက နိုင်ငံတွေ စစ်ရေးပြင်ဆင်သင့်တဲ့အကြောင်း၊ ထိုင်ဝမ်၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ တင်းမာမှု နောက်ဆုံးအခြေအနေတို့ကို လေ့လာကြရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်နဝါ အီဘရာဟင်က မြန်မာ့အရေးမှာ တိုးတက်မှုတွေ ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကတော့ အာဆီယံဟာ သူတို့အပေါ် ဖိအားပေးအကြပ်ကိုင်တာမျိုး ရှိနေတယ်လို့လည်း ဆိုလာပြန်ပါတယ်။ ဒီတကြိမ်တော့ စပိန်နိုင်ငံ မာဒရိမြို့ကို ရောက်နေတဲ့ မြန်မာ-အာဆီယံ ရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ ကိုဝင်းမင်းနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။